OMLADINSKI RAD – NEKAD I SAD!

Iako vlada uverenje da je omladinski rad novina na našim područjima, istorijski gledano on je postojao još u 19. veku, samo  u nešto drugačijem obliku. Organizacije koje su tada postojale na ovim prostorima bavile su se, pre svega, humanitarnim aktivnostima. Taj obrazac postojao je sve do II Svetskog rata kada su počeli da se razvijaju novi oblici omladinskog rada koji se smatraju pretečom svih onih tipova koji danas postoje i koje organizacije sprovode. Nakon II Svetskog rata, tokom razvoja kulta predsednika Josipa Broza Tita, velika pažnja bila je usmerena ka mladima. Primer koji to najbolje ilustruje jeste obeležavanje Titovog rođendana, 25. maja, kao Dana mladih.  Promovisane su vrednosti koje se i danas koriste u omladinskom radu poput bratstva, jednakosti, solidarnosti, prijateljstva  i zajedništva. Postojale su sistemske mere za zapošljavanje i stipendiranje mladih, a omladinske organizacije koje su tada formirane učestvovale su u procesu odlučivanja.  Rušenjem socijalizma krajem 80-ih i početkom 90-ih godina prošlog veka nestaje ovaj oblik omladinskog rada. Kao društvo u tranziciji, područje bivše Jugoslavije zatečeno je potpuno nespremno u odnosu na obrazovanje mladih i ne postoji nikakav institucionalni i strategijski okvir za mlade na nacionalnom nivou. Tu ulogu preuzimaju organizacije civilnog sektora. U novembru 2001. u okviru Ministarstva obrazovanja i sporta Republike Srbije ustanovljen je Sektor za mlade koji je u tom trenutku jedino državno telo koje se bavilo pitanjem mladih. Nakon izbora 2004. taj sektor je ugašen. Kao reakcija na to, organizacije civilnog društva oformile su Koaliciju mladih Srbije koja je zahtevala uspostavljanje državnog tela za mlade. Mladi širom Srbije podržali su ovu inicijativu što je rezultiralo blokadom  rada Vlade. Nakon vanrednih parlamentarnih izbora u maju 2007. formirano je Ministarstvo omladine i sporta (MOS). Formiranje ove ustanove u direktnoj je vezi sa aktvizmom mladih i pokazuje na koji način mladi mogu da utiču na institucionalni okvir. Odmah po formiranju MOS 2008. izrađena je prva Strategija za mlade u Srbiji (za period od 2009-2014). U tom periodu formirani su pojedini savezi udruženja koji su brinuli o kvalitetu rada sa mladima. Nacionalna asocijacija praktičara/ki omladinskog rada je nacionalni strukovni savez koji od svog osnivanja (2009) pa do danas  radi na osiguranju kvaliteta i prepoznavanje omladinskog rada. Kao rezultat zajedničkog rada organizacija civilnog sektora i MOS 2011. usvojen je i prvi Zakon o mladima u Srbiji. Nakon toga izrađena je druga Strategija za mlade za period od 2015-2025, a u vezi sa tim i Akcioni planovi za njeno unapređenje na dvogodišnjem nivou. Poslednji akcioni plan za period od 2018-2020 je trenutno u izradi.

(Izvor: The history of youth work in Europe/ The history of youth work and its relevance for youth policy in Serbia today, Zora Krnjaić)